Gaat dat zien!!

Op 11 mei woonde ik in het Exodushuis in ’s-Hertogenbosch de première bij van theatervoorstelling VAST. U vraagt zich vast af waarom ik er nu pas over schrijf. Dat komt omdat deze voorstelling binnenkort ook te zien is tijdens Theaterfestival Boulevard en ik vind dat iedereen die voorstelling moet gaan zien! Hoofdpersoon is Maikel die op zijn achttiende een misdrijf beging en na zeven jaar gevangenisstraf vrij komt. De voorstelling van theatergroep Hertog Zout laat zien waarmee Maikel allemaal te maken krijgt bij zijn poging terug te keren in de maatschappij.

Als het over gevangenisstraffen gaat, krijg ik als rechter vaak meteen van mensen te horen dat de gevangenissen in Nederland op hotels lijken, compleet met audiovisueel entertainment. Tot voor kort was mijn reactie: het mag zo zijn dat een gevangene een televisie kan huren in zijn cel en niet op water en brood hoeft te leven, maar de celdeur gaat om vijf uur onherroepelijk op slot tot de volgende ochtend. Je hebt daarover helemaal niets te zeggen, je leven wordt voor je ingedeeld.
Maar sinds ik de voorstelling heb gezien, is er voor mij een dimensie bij gekomen. VAST laat namelijk treffend zien dat het met het uitzitten van een celstraf nog niet gedaan is. Een ondergane vrijheidsstraf blijft nog vaak lang na-ijlen.

De mens achter de afgestrafte wordt in het stuk heel duidelijk neergezet. En dat raakte me. Ik weet verstandelijk wel dat mensen die hebben vastgezeten vaak hun woning, hun werk of partner zijn kwijtgeraakt en dat dat alleen al voor de nodige problemen zorgt bij een terugkeer in de maatschappij. Maar deze voorstelling heeft mij laten voelen hoe lastig het is voor een afgestrafte om weer te wennen aan zijn vrijheid, om zelf verantwoordelijk te zijn voor het invullen van zijn leven, maar vooral hoe diep een gevangenisstraf ingrijpt in de relaties met de mensen die je dierbaar zijn.

De voorstelling bezorgde me veel kippenvelmomenten. Die zou ik hier allemaal kunnen beschrijven, maar ik doe dat niet. Het is veel beter de voorstelling zelf te gaan zien en te ervaren. Eén voorproefje: heeft u zich wel eens gerealiseerd dat je achter de tralies niet heel veel verder kunt kijken dan een meter of twintig en dat het zien van een koe in een weiland dan een heel bijzondere ervaring is?

Gaat dat zien!

De voorstelling wordt tijdens Boulevard gespeeld op 8, 9, 10 en 11 augustus in de historische rechtszaal in het voormalige Paleis van Justitie aan de Spinhuiswal in ‘s-Hertogenbosch.

Uit de flyer van de voorstelling:

Exodus biedt opvang en ondersteuning aan (voormalig) gedetineerden in de laatste fase van hun straf die gemotiveerd zijn om uit de criminaliteit te stappen.