Slachtofferhulp in beeld

Het is voorjaar en dus verschijnen er weer veel jaarverslagen. Dat zijn allang geen saaie opsommingen van feiten en cijfers meer. De Rechtspraak bracht deze maand verslag uit over de activiteiten in 2014, onder meer via filmpjes met enkele rechtspraakmedewerkers. De moeite van het bekijken waard.

Ook het jaarverslag van Slachtofferhulp Nederland heb ik met veel belangstelling gelezen. Toch even een paar cijfertjes: Slachtofferhulp Nederland hielp het afgelopen jaar 156.367 slachtoffers, nabestaanden, getuigen en betrokkenen, onder wie de nabestaanden van de MH17-ramp. Ruim 10.000 slachtoffers maakten gebruik van begeleiding door Slachtofferhulp bij het strafproces. Dat is een flinke stijging ten opzichte van 2013 toen 6.875 mensen hulp inschakelden.

Schadeformulier
Ook als rechter in de zittingzaal merk ik dat slachtoffers steeds vaker een beroep doen op Slachtofferhulp. Als slachtoffers schade hebben geleden, kunnen ze de rechter via een schadeformulier vragen de verdachte te verplichten de schade te vergoeden. Schade kan bestaan uit materiële kosten, zoals de waarde van gestolen of vernielde spullen. Maar de schade kan ook voortkomen uit het leed dat het slachtoffer heeft ondervonden van het misdrijf, de zogenaamde immateriële schade. Medewerkers van Slachtofferhulp ondersteunen desgewenst bij het invullen van het schadeformulier. Zij weten wat rechters in soortgelijke gevallen aan schadevergoeding oplegden en weten ook welke informatie rechters nodig hebben om te kunnen beslissen op het schadevergoedingsverzoek. En door vooraf goed daarover te spreken, kan teleurstelling bij slachtoffers worden voorkomen.

Ik heb als politierechter eens moeten beslissen op een verzoek tot schadevergoeding van een vrouw die in haar gezicht was geslagen door haar buurman. Zij had het schadeformulier zelfstandig ingevuld en wilde 5000 euro aan immateriële schadevergoeding hebben van de verdachte. Dat is voor een enkele klap een heel hoog bedrag. Nadat ik de buurman had veroordeeld tot mishandeling heb ik haar uiteindelijk 300 euro toegekend. Dat is in lijn met wat rechters in het algemeen in dit soort zaken toekennen. De vrouw was echter zeer onaangenaam verrast. Ik heb mijn best gedaan haar uit te leggen waarom ik tot deze beslissing kwam, maar ze bleef erg teleurgesteld. Ik weet zeker dat dit anders zou zijn geweest als ze vooraf met een medewerker van Slachtofferhulp had gesproken. Dan had ze namelijk geweten dat rechters voor een enkele klap niet zo’n hoog bedrag toekennen.

Slachtofferhulp doet meer dan het helpen bij het invullen van het schadeformulier. Ik zie vaak medewerkers van Slachtofferhulp in de zittingszaal om slachtoffers bij te staan tijdens de behandeling van een strafzaak. Slachtoffers van ernstige misdrijven en nabestaanden hebben het recht om tijdens de zitting aan de rechters te vertellen welke gevolgen het misdrijf voor hun leven heeft. Slachtofferhulp kan ze helpen bij het opstellen van hun slachtofferverklaring.

2015
Het mag duidelijk zijn dat ik als rechter het werk van de medewerkers van Slachtofferhulp zeer waardeer. Uit het jaarverslag blijkt dat Slachtofferhulp in 2014 gestart is met het verder professionaliseren en ontwikkelen van zijn medewerkers. Dat is enorm belangrijk om het werk goed te kunnen blijven doen en aan te blijven sluiten op de wensen van slachtoffers en nabestaanden. De komende tijd wil Slachtofferhulp de dienstverlening aantrekkelijker maken, bijvoorbeeld door ook via chat, e-mail of online applicaties te communiceren met slachtoffers. Ik ben erg benieuwd naar die ontwikkelingen. In het jaarverslag over 2015 gaan we daarover vast meer lezen.